Affiliates menu

Član 17. Zaštita integriteta ličnosti

214. Osobe sa invaliditetom u Republici Srbiji imaju Ustavno pravo na fizički i mentalni integritet i zaštitu od mučenja, okrutnog i nehumanog i ponižavajućeg postupanja ili kažnjavanja na jednakoj osnovi sa drugima. Fizički i psihički integritet je nepovrediv. Niko ne može biti izložen mučenju, nečovečnom i ponižavajućem postupanju ili kažnjavanju, niti podvrgnut medicinskim ili naučnim ogledima bez svog slobodno datog pristanka (član 25. Ustava).

215. ZZZ se štite ljudska prava i vrednosti u zdravstvenoj zaštiti i prava pacijenata garantujući: pravo na dostupnost zdravstvene zaštite, pravo na informacije, pravo na obaveštenje, pravo na slobodan izbor, pravo na privatnost i poverljivost informacija, pravo na samoodlučivanje i pristanak, pravo na uvid u medicinsku dokumentaciju, pravo na tajnost podataka, pravo pacijenta nad kojim se vrši medicinski ogled, i pravo na prigovor i pravo na naknadu štete. Sva ova prava odnose se na sve pacijente uključujući i osobe sa invaliditetom.

216. Pacijent ima pravo da od nadležnog zdravstvenog radnika blagovremeno dobije obaveštenje koje mu je potrebno kako bi doneo odluku da pristane ili ne pristane na predloženu medicinsku meru, a u okviru Prava na slobodan izbor. Pacijent ima pravo da slobodno odlučuje o svemu što se tiče njegovog života i zdravlja, osim u slučajevima kada to direktno ugrožava život i zdravlje drugih lica. Bez pristanka pacijenta ne sme se, po pravilu, nad njim preduzeti nikakva medicinska mera. Medicinska mera protivno volji pacijenta, odnosno zastupnika poslovno nesposobnog pacijenta, može se preduzeti samo u izuzetnim slučajevima koji su utvrđeni zakonom i koji su u skladu sa lekarskom etikom. Pacijent može dati pristanak na predloženu medicinsku meru izričito (usmeno ili pismeno), odnosno prećutno (ako se nije izričito protivio). Pristanak kome nije prethodilo potrebno obaveštenje ne obavezuje, a nadležni zdravstveni radnik koji preduzme medicinsku meru u tom slučaju snosi rizik za štetne posledice. Pristanak na predloženu medicinsku meru pacijent može usmeno opozvati sve dok ne započne njeno izvođenje, pod uslovima propisanim zakonom. Pacijent ima pravo da odredi lice koje će u njegovo ime dati pristanak, odnosno koje će biti obavešteno umesto pacijenta o preduzimanju medicinskih mera, u slučaju da pacijent postane nesposoban da donese odluku o pristanku. Pacijent ima pravo da predloženu medicinsku meru odbije, čak i u slučaju kada se njome spasava ili održava njegov život. Nadležni zdravstveni radnik dužan je da pacijentu ukaže na posledice njegove odluke o odbijanju predložene medicinske mere i da o tome od pacijenta zatraži pismenu izjavu koja se mora čuvati u dokumentaciji o lečenju, a ako pacijent odbije davanje pismene izjave, o tome će se sačiniti službena beleška. U medicinsku dokumentaciju nadležni zdravstveni radnik upisuje podatak o pristanku pacijenta na predloženu medicinsku meru, kao i o odbijanju te mere. Član 38. stav 4 ZZZ koji se odnosi na medicinske eksperimente usklađen je u potpunosti sa odredbama Konvencije na inicijativu NOOIS.

217. Iz pomenutih odredbi jasno je da su sve osobe uključujući i osobe sa invaliditetom zaštićene od medicinskih postupaka preduzetih bez njihove slobodno datog pristanka na predloženu medicinsku meru, tako da se nijedna medicinska mera ne može sprovesti prisilno, uključujući i sterilizaciju i prekid trudnoće (abortus).

top